Müzik Dinleme Alışkanlığımız Değişirken

Müzik Dinleme Alışkanlığımız Değişirken

İnsanın müzikle olan ilişkisi her ne kadar "sesleri anlamaya başladığımız" ilkel çağlara kadar uzanıyorsa da, bir sanat dalı olarak müziğin geniş kitlelere yayılabilmesi insanlık tarihinde nispeten yeni bir süreç.

"Müzik dinleme" alışkanlığını belirleyen şeyse her zaman "müziğin kitlelere ulaştırılmasını" sağlayan teknoloji olmuştur.

Ses kayıt teknolojileri ortaya çıkıp yaygınlaşmadan önce, insanlar müziği sadece canlı şekilde çalınırsa dinleyebiliyordu. Bu tabii ki büyük bir zenginlikti. Ama insanların "keyfince" müzik dinleyebilmeleri için ses kayıt teknolojileri ve radyo yayınlarının ortaya çıkıp yaygınlaşması gerekmişti.

Ses kayıt teknolojilerinin ortaya çıkması 19. Yüzyıl sonlarından itibaren başladı. İlk düzenli radyo yayınlarının 20.Yüzyıl'da ortaya çıktığını ve dünyanın her tarafına yayılmasının ise on yıllar aldığını düşünecek olursak "müzik dinleme" zevkinin kitleselleşmesinin tarihinin yüz yıldan daha az olduğu ortaya çıkar.

Buradan yola çıkarak diyebiliriz ki "müzik dinleme" alışkanlığını belirleyen şey her zaman "müziğin kitlelere ulaştırılmasını" sağlayan teknoloji olmuştur. Fonograftan gramofona, pikaptan manyetik bantlara, oradan kasetlere ve CD'lere uzanan bir yolda müzik dinleme alışkanlığımızı hep "teknoloji" belirledi.

Müzik Zevkinizi Kendiniz mi Belirliyorsunuz?

Ama teknolojinin gelişim hızı tarihin hiçbir döneminde bu kadar yüksek olmamıştı.

1960'lı yılların sonunda ortaya çıkan "kaset" nosyonu müzik dinleme alışkanlığını hem ucuzlatması hem de çok daha geniş mekanlara ve kitlelere yayması açısından "plak" formatından daha etkili olmuştu.

1970'li yılları yaşayanlar "plak" denen objenin ne kadar pahalı olduğunu fakat buna mukabil kaset formatının ne kadar küçük, pratik ve ucuz olduğunu hatırlayacaklardır. "Nostaljik bir fetiş objesi" olarak 2000'li yılların ikinci onuncu yılında tekrar ortaya çıkana dek plak formatının ortadan yok olması da bu yüzden olmuştu: maliyet ve kullanışlılık anlamında plak formatı, kaset formatına yenik düşmüştü.

1990'ların başında Türk müzik dinleyicileri CD formatıyla tanıştığında "dijital müzik" denen ortama da hızla aşina olduk. 1990'lı yılların başında CD'ler (gerçek fiyatlar bazında) şimdikinden çok daha pahalı olduğu için kaset formatı 2000'li yılların başlarına kadar popülerliğini korudu.

Nerden Çıktı Bu videoklipler?

Giderek gelişen teknoloji bilgisayarları küçültüp evlere kadar sokmaya başladığı sıralarda ise, "dijital müzik dinleme" alışkanlığımız bir kere daha değişecekti. Artık hayatımıza mp3 formatı girmişti.

1960'lı yılların sonunda kaset formatı plak formatını nasıl alaşağı etmiş ve müzik dinleme alışkanlığımızı değiştirmişse, 2000'li yılların başlarından itibaren mp3 formatının da aynı şekilde audio CD formatını gerilettiğini görüyoruz. Ancak bu sefer, teknolojinin hızla gelişmesine paralel olarak, CD'lerin saltanatı plakların saltanatından daha kısa sürmüştü.

mp3 - Yeni Çağın Müzik Formatı

Bu yeni dünyada artık müzik yapımcılarının ve müzisyenlerin "para kazanmak" adına yepyeni stratejiler geliştirmesi gerekiyor. Bir anlamda "müzik yapım, pazarlama ve tüketim" şekillerinin toptan değiştiğini söyleyebiliriz.

Üzerinde düşünmemiz gereken birkaç soru ise hala orta yerde duruyor:

1- MP3 çağında üretilen müziğin "müziksel ve sanatsal" kalitesinde yükselme var mı?

2- MP3 dinlemeye alışmış müzik dinleyicisi, artık çok daha fazla seçeneğe sahip ama müzik bilincinde bir yükselme yaşadı mı?

3- Peki bunun arkasından gelecek daha yeni bir teknoloji müzik zevki adına bize yeni bir şeyler katacak mı? Yoksa bunun tersi mi olacak?

Müzik Endüstrisi ve videoklipler